Friday, 23 December 2022

Γουρ(ου)νοχαρά!

 


Γράφει ο Στέλιος Φούντας


Μ’ ένα ξεροκόμματο απ’ το καρβέλι, ελιές και σκελίδα σκόρδο στην παλάμη "ξεκάμπισε" ο Τσίλιας, ο σφαγέας,…γαλότσες μαύρες, παντελόνι παραλλαγής απ’ το παιδί του που ήταν φαντάρος, μαχαίρι κι ακόνι στην πλαϊνή αριστερή τσέπη, καπνοσακούλα και ροζ φυλλάδια καπνοπαραγωγών στη δεξιά τσέπη.

-Θα μας πιάσει η βροχή, γαμούτ’!
-Έχω κρεμάσει και μέσα στο στάβλο τσιγκέλια.
-Θα τα τ'φεκίσουμε στο κεφάλι;
-Θα πουλήσω και τα κεφάλια, ας μη βρούνε σκάγια στο πιάτο τους.
-Φέρε τη βαριοπούλα τότε.
-Θ΄ανεβάσω τα μεγάλα παραπάνω, έχω ρίξει καλαμπόκι κάτω απ’ τις ελιές, να ξεχαστούν, να σκάψουν και τις ελιές, να μην τσιρίζουν, να μη βλέπουν.

Χτύπημα στον αυχένα με τη βαριοπούλα και ο θηριωδής κάπρος έπεσε αργά πρώτα στα δυο του πόδια κι έπειτα ξάπλωσε στο πλούσιο απ’ τις βροχές γρασίδι.

-Θες βοήθειαααα; ρώτησε από μακριά ο βόσκων τα υπόλοιπα μελλοθάνατα γ(ου)ρούνια.
-Κάνε τη δ'λειά σ'! Είναι το παιδί εδώ!
-Θα συνέλθει; ρώτησε το παιδί.

-Δε θα προλάβει ξεστόμισε και τελετουργικά ξεκούμπωσε την αριστερή τσέπη. Λαβή ξύλινη, βρώμικη, σκούρα από αίμα. Λάμα γυαλιστερή, κοφτερή, αν είχε ήλιο θα τους τύφλωνε.
-Τράβα τα πίσω ποδάρια, διέταξε. Το παιδί πλησίασε δειλά, σάπιες ελιές ξεχασμένες απ’ τη συγκομιδή, μισοφαγωμένες απ’ τα πουλιά είχαν καρφωθεί στις σκληρές γουρουνότριχες. Τράβηξε τα πίσω πόδια, ο Τσίλιας τράβηξε το κεφάλι του κάπρου, η μυρωδιά του σκόρδου απ’ το στόμα του σκέπασε την μπόχα του κάπρου.

-Κατοστάρι το κόβω….και κοίταξε το τσιγκέλι στην γέρικη ελιά.
-Θ’ αντέξει; ρώτησε το παιδί. Το μαχαίρι βυθίστηκε στην καρωτίδα, ζεστό κατακόκκινο αίμα πετάχτηκε, το πράσινο χορτάρι έγινε κόκκινο. Ανοιγόκλεινε τα μάτια του ο κάπρος, το παιδί έσκυψε να δει.

-Κράταααα!!! Μη χαζεύεις! Σηκώνονται "στα στραβά" καμμιά φορά. Δε σηκώθηκε. Ριπή κρύου ανέμου διέλυσε την γουρουνίλα και τη σκορδίλα, πάγωσε τον καταρράκτη του αίματος.

-Έρχεται μπουρίνι. Να προλάβουμε. Κι ο δεξιοτέχνης της σφαγής ξεκίνησε το γδάρσιμο. Αίματα, δέρματα κι οι πρώτες χοντρές στάλες της βροχής έπαιζαν μουσική στα τσίγκια του σταύλου, στο αδιάβροχο του παιδιού, υπόκωφοι ήχοι στο σώμα του σφαχτού. Ορχήστρα.  Άνοιξε και τη δεξιά τσέπη, έδωσε την καπνοσακούλα στο παιδί.

-Στρίψε ένα άμα θες και βάλ’τη στο στάβλο να μη βραχεί. Όσο να γυρίσει το παιδί είχε κόψει ήδη τα πόδια στο γόνατο, το κεφάλι όρθιο σ' ένα βράχο, σφίγγα του Τσίλια να κοιτάει κατά τον αστραποβροντούντα Μπούμπ’στο. Το μαχαίρι ανάμεσα στα δόντια του.

-Θα πάθεις δηλητηρίαση απ’ το αίμα, είπε το παιδί, καλός μαθητής στη βιολογία του Γυμνασίου.
-Το’ χα πάθει όταν πρωτόσφαξα δεκαπέντε χρονών, στα χρόνια σου ήμουν. Το’ πε κι αυτό!
-Το τελευταίο θα το σφάξεις εσύ!

-Κάντε γρήγορα ωρέ Τσίλια, είναι άλλα εφτά κομμάτια, ακούστηκε απ’ τ απάνω καταράχι ο κτηνοτρόφος.
-Θα τα στείλω Αγρίνιο κι Αθήνα απόψε με το παιδί, έχω κανονίσει το ταξί απ’ τον Κραβασαρά!
-Θα πας κι Αθηνά, άντε να το κρεμάσουμε στο τσιγκέλι.

Βαρύ. Ασήκωτο. Δράση-αντίδραση, γλιστρούσαν οι γαλότσες του και τα αρβυλάκια του παιδιού στο παχύ χορτάρι στο στρώμα των σάπιων ελιών και φύλλων. Το ξεφλούδισε σα πορτοκάλι, η βροχή δυνάμωνε.

-Είναι γούρι το σφάξιμο στη βροχή, είπε όταν πήρε το μαχαίρι απ’ το στόμα κι άνοιξε την κοιλιά του. Σπλάχνα, εντόσθια και βαριά μυρουδιά ξεχυθήκαν στο χώρο. Γέμισαν λεκάνες, σκαφίδια, σακούλες, λαδόκολλες, χασαπόχαρτα. Έσφαζε, έγδερνε, κάπνιζε. Η βροχή δεν τον σταμάτησε.

-Φέρτε και το πέμπτο…ωραία χοιρινά έχετε, να πεις στον πατέρα σου θα πάρω κι εγώ. Ξέρεις τι ώρα θα πας Αθήνα;
-Δε ξέρω, τώρα τ άκουσα κι εγώ.
-Στην Πετρούπολη έχω την αδερφή μου, να σ’ δώσω τ’ διεύθυνση να της πάτε ένα τέταρτο απ’ τα μεσαία, καμμιά εικοσαριά κιλά;
-Δε ξέρω από Αθήνα, δεν έχω ξαναπάει. Το απόγευμα τέλειωσαν μες τα αίματα, τα δέρματα.

-Εσύ θα πας είπε ο πατέρας στο παιδί, θα μαζέψεις και τα λεφτά. 

Αίματα, δέρματα, περιττώματα, λεφτά. Ονόματα, διευθύνσεις, τηλέφωνα δόθηκαν στο μισθωμένο ταξί. Τσιγαρίλα, κρεατίλα για τέσσερις ώρες, συννεφιά, βροχή, διόδια, διώρυγα, διυλιστήρια, Ελευσίνα, Δαφνί, Αθήνα, Ομόνοια, Πετρούπολη, Λιόσια, Ζωγράφου, Ιλίσια.

-Καλές γιορτές, έφερα το κρέας απ’ το χωριό.
-Χρόνια Πολλά!... κι η αριστερή και δεξιά τσέπη του παιδιού γέμισαν πεντοχίλιαρα, χιλιάρικα, πεντακοσάρικα.

"Είναι γούρι το σφάξιμο στη βροχή"!


- - - - - - - - - - - - - - - - - -

Σχόλιο (Νίκος Ζαρκαδούλας)

Τι έθιμα έχετε εσείς οι Έλληνες τα Χριστούγεννα; ρώτησε. Τι της λες τώρα; Αράδιασα, γαλοπούλες, μελομακάρονα, χριστόψωμα... ώσπου θυμήθηκα το κείμενο του Στέλιου. Αυτό το ρόλο του παιδιού τον έχω πάιξει και γω, σκέφτηκα. Και αν οι εικόνες φαντάζουν σκληρές και αλλόκοτες, έτσι ήταν. Και σε αλλα μέρη της Ελλάδας (εκτός του Ξηρομέρου) ονόμαζαν "γουρνοχαρά" το έθιμο της σφαγής του γουρουνιού  την παραμονή των Χριστουγέννων. Η ιστορία και η γραφή του Στέλιου Φούντα σε βάζει στη σκηνή σα να τη ζεις,  ξαναζωντανεύει τη μνήμη. Βλέπεις ολόγυρα το χωριό με τις καμινάδες να καπνίζουν, ακούς γουρούνια να σκούζουν... η μυρωδιά του σπληνάντερου ή ψημένου χοιρινού κρέατος, η τσίκνα απο τ' καζάνι με τις τσιγαρίδες π' αχνίζει... σου σπαει τη μυτη ....''και του χρόνου παχύτερο"! Ηταν η ευχή! 

Καλά Χριστούγεννα!


Monday, 28 November 2022

Κραυγή ... ιχθύος!

 


Γράφει ο Νίκος Ζαρκαδούλας


Για τους είναι λάτρεις της κριτικής σκέψης και λόγου έχει λιγότερη σημασία ποιος λέει τι αλλά τι λέει, και ποια είναι η αλήθεια των λόγων του. Με αφορμή ανώνυμο σχόλιο σε τοπικό μπλογκ που επιτίθεται στο πρόσωπο μου (ad hominen σφάλμα λογικής) θα ήθελα να πω ότι σημασία έχει μόνο η αλήθεια των επιχειρημάτων και φυσικά τα συμπεράσματα.

Αντί απάντησης στο επιχείρημα ότι είμαι ένας απλός βολεμένος αστυνομικός που κατέχω θέσεις χωρίς προσόντα και δείχνω όψιμο ενδιαφέρον για τον τόπο μου κλπ. ας ξαναφέρουμε την κουβέντα στο ζητούμενο και τα συμπεράσματα αγαπητέ άγνωστε φίλε που είναι τα εξής: Υπάρχει ώσμωση σκανδάλου με αμφιλεγόμενες ενέργειες από την πλευρά επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνται στο τομέα των υδατοκαλλιεργειών. Κινούμενοι εν κρυπτώ προσπαθούν να καταλάβουν το σύνολο σχεδόν των ακτών της Αιτωλοακαρνανίας καθώς και των νήσων η νησίδων που βρίσκονται κοντά στις ακτές της αποκλειστικά για τους δικούς τους σκοπούς. Πέραν του Δήμου Ξηρομέρου αμφιλεγόμενες επεκτάσεις πάνε να γίνουν σε 24 ακόμα δήμους στην Ελλάδα. Τεράστιο ζήτημα που περνάει στα ψιλά, τουλάχιστον για την ώρα.

Και ποιες είναι οι προκείμενες που στηρίζουν το συμπέρασμα; Υπάρχει μια σειρά γεγονότων που οδηγούν σε αυτό και ενδεικτικά αναφέρω μερικά:

Ο χωροταξικός σχεδιασμός που εκπονήθηκε το 2011 έγινε από «επιστήμονες» που υπηρετούν τα συμφέροντα των εταιρειών ή εμπλέκονται και οι ίδιοι σε ιδιωτικές εταιρείες. Είχαν δηλαδή άμεσο, προσωπικό οικονομικό συμφέρον από το σχέδιο που κατατέθηκε στις κρατικές υπηρεσίες. Είναι επομένως άκυρος ο σχεδιασμός καθώς υπήρξαν αντικρουόμενες αρμοδιότητες παραγόντων που κατείχαν παράλληλες θέσεις και θα πρέπει να ελεγχθεί η ορθότητα των απόψεών τους.

Ουδέποτε ως σήμερα έγινε ουσιαστικός έλεγχός των εταιρειών και ίσως παρατύπως έχουν καταλάβει τις ακτές του Δήμου ή και επεκτάθηκαν πέραν των προβλεπομένων στην άδειά τους χώρο ή δεν μετακινήθηκαν ποτέ όπως προβλέπει η νομοθεσία. Έτσι εκτιμάται ότι η επιχειρούμενη ΠΟΑΥ είναι στην ουσία νομιμοποίηση αυθαιρέτων με σκοπό την απορρόφηση κοινοτικών κονδυλίων.

Παρότι ζητήθηκε από την επιτροπή και το Δήμο δεν δόθηκε ποτέ απάντηση από τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες στο αίτημα για παροχή στοιχείων σχετικά με την δειγματοληψία και τον έλεγχο περιβαλλοντολογικών επιπτώσεων που αναφέρεται στην εν λόγω στρατηγική μελέτη.

Πολλές φορές οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή προέβησαν σε μικρο-δωρεές σε συλλόγους, φορείς και εκδηλώσεις με κορυφαία ίσως τη γνωστή απόπειρα παροχής απορριμματοφόρου στο Δήμο (κατέληξε τελικά στο δήμο Βόνιτσας) καίτοι έχει αναδειχθεί το γεγονός ως απόπειρα εκμαυλισμού της κοινωνίας σε μια περίοδο που δεν έχει διευθετηθεί το ζήτημα.

Επίσης, παρότι τους ζητήθηκε - και με επιστολή τελευταία - οι εκπρόσωποι των εταιρειών δεν έρχονται σε ανοιχτό διάλογο με την επιτροπή του αγώνα προκειμένου να έχουμε μια δίκαιη διευθέτηση-τοποθέτηση της ΠΟΑΥ (Περιοχή Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών) όπως επιθυμεί και προτείνει η επιτροπή. Παρεμπιπτόντως θα πρέπει να πούμε στους συμπολίτες μας ότι ο τίτλος της επιτροπής είναι παραπλανητικός γιατί παρότι είναι ενάντια στην εν λόγω ΠΟΑΥ είναι υπέρ μιας δίκαιης και κοινά αποδεκτής ΠΟΑΥ που θα εξυπηρετεί και τα επιχειρηματικά συμφέροντα και τα συμφέροντα της πλειοψηφίας των πολιτών.

Το σύνολο σχεδόν των βουλευτών του Νομού Αιτωλοακαρνανίας, με εξαίρεση τον κ Παπαναστάση, ουδέποτε πήραν δημόσια θέση. Εκτιμάται ότι φοβούνται τυχόν μη στήριξή τους στις προσεχείς εκλογές από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης του νομού που ενδεχομένως επηρεάζονται σε μεγάλο ποσοστό από τις εταιρείες. Είναι ευρέως γνωστό ότι το ιδιοκτησιακό καθεστώς κάποιων μέσων ενημέρωσης είναι ίδιο με αυτό των υδατοκαλλιεργειών στην περιοχή του Δήμου Ξηρομέρου κάτι που συνιστά από μόνο του διαπλοκή.

Αποκορύφωμα της προσπάθειας φίμωσης ήταν η σχεδόν παντελής απουσία δημοσιογράφων από την συνέντευξη τύπου που οργάνωσε η επιτροπή στο Αγρίνιο στις αρχές Νοεμβρίου με παρουσία ενός και μόνο δημοσιογράφου από το Νομό (την κ. Δήμητρα Νταγιάντα) και ενός ακόμα δημοσιογράφου που αποχώρησε. Να ειπωθεί ότι παρευρέθηκε από τους United Reporters ο κύριος Μαλιχούδης που δείχνει ενδιαφέρον για τα όσα γίνονται στο ζήτημα των χωροθετήσεων ιχθυοκαλλιεργειών στην περιοχή μας και όχι μόνο. Το γεγονός της απουσίας από μόνο του συνιστά σκάνδαλο πρώτου μεγέθους και αναρωτιέται κανείς αν κυβερνητικά κλιμάκια ή και η αντιπολίτευση γνωρίζουν το γεγονός και τι λένε για αυτό; Επίσης πως το κρίνουν οι δημοσιογράφοι της χώρας και οι σύλλογοί τους;

Μήπως το ότι τα μέσα του νομού - σχεδόν το σύνολό τους - αποφεύγουν να δημοσιεύσουν ακόμα και τα δελτία τύπου της επιτροπής σχετίζεται με το γεγονός ότι έχουν λάβει έμμεση χρηματοδότηση μέσω διαφημίσεων; Μια απλή περιήγηση στις ιστοσελίδες τους αρκεί για να διαπιστώσει κανείς τις διαφημίσεις της ΕΛΟΠΥ (Ελληνική Οργάνωση Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας). Ψάξαμε ένα μεγάλο αριθμό μέσων του νομού και βρήκαμε μόνο την Αιχμή να έχει και διαφήμιση και το δελτίο τύπου που εξέδωσε η επιτροπή μεταγενέστερα της συνέντευξης τύπου. Κατά κύριο λόγο όσα μέσα έχουν την διαφήμιση και δεν παρευρέθηκαν και δεν έχουν αναρτήσει δελτία τύπου και ειδήσεις που δημιούργησε η δραστηριότητα της επιτροπής αγώνα του Δήμου ως σήμερα.

Έχει εξαιρετικό επικοινωνιακό ενδιαφέρον και γεννά ερωτήματα το γεγονός ότι ένα εκ των δυο συνθημάτων που έχουν επιλεγεί στις διαφημίσεις αναφέρει: Τα ψάρια ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας δεν έχουν τίποτα να κρύψουν καθώς συνειρμικά οδηγεί στην παροιμία που λέει: όποιος έχει τη μύγα μυγιάζεται. Ποιος είναι άραγε ο αποδέκτης αυτού το μηνύματος και ποιος κατηγορεί τα ψάρια ότι κρύβουν κάτι; Ούτως ή άλλως εδώ πάει γάντι το γνωστό: στόμα έχουν και μιλιά δεν έχουν αφού ως σήμερα εκτός από την γοργόνα κανένα άλλο είδος δεν παρουσίασε τέτοια ικανότητα. Αντίθετα τείνουν να ενταχθούν στην κατηγορία μια μερίδα βουλευτών, τοπικών αρχόντων, πολιτών και πάει λέγοντας, που για κάποιον ανεξήγητο λόγο τηρούν σιγή ιχθύος.

Τέλος αξίζει να αναφερθεί ότι η αναζήτηση των όρων «ιχθυοκαλλιέργειες» και «ΠΟΑΥ Εχινάδων» στο Google επιστρέφει εκατοντάδες συνδέσμους, με ένα πολύ μεγάλο αριθμό αυτών να προέρχονται από την επιτροπή, αλλά ένα πολύ μικρό ποσοστό είναι από τα μέσα ενημέρωσης του νομού. Η δε αναζήτηση στο ανάλογο πεδίο πολλών ιστοσελίδων των ίδιων των μέσων δίνει ελάχιστα αποτελέσματα που τα περισσότερα αφορούν την θετική προβολή του κλάδου των υδατοκαλλιεργειών. Είναι τυχαίο ή υπάρχει ενορχηστρωμένη προσπάθεια φίμωσης του αγώνα που κάνει η επιτροπή, ποιος επωφελείται από αυτό και ποιος πραγματικά φοβάται ότι τα ψάρια θα ανοίξουν το στόμα τους ή και ακόμα περισσότερο, τι φοβούνται ότι μπορεί να πουν;

Saturday, 29 October 2022

Τα μεγάλα Όχι ή Ναι

Γράφει ο Νίκος Ζαρκαδούλας 

Είσαι δόλιος, θεομπέχτης, υποκριτής και άτιμος! Μη ξεγελάς τον εαυτό σου. Δεν τιμάς κανένα κουνώντας σημαιάκια. Δεν έχουν ανάγκη τις τιμές σου εκείνοι. Που σε είδαν που σε ξέρουν …. έτσι ένιωθαν έτσι έπραξαν. 

Να σέβεσαι τον εαυτό σου. Δεν μπορείς να κρυφτείς από κανένα. Ότι έχεις και σε τρώει είναι μέσα σου. Όπου και αν πας θα σε ακολουθεί. Κάνεις δε σε σώζει από αυτό. Μόνο εσύ ξέρεις ποιος σε επιβουλεύεται, ποιος σε ευνουχίζει, ποιος σε βιάζει, ποιος σε εξουσιάζει, τι ανέχεσαι … σε ποιον ξεπουλιέσαι, σε ποιες μάχες κιότεψες και δε δίνεις. Δεν γιορτάζεις κανένα έπος. Το σπαραγμό σου γιορτάζεις. Είτε στέκεσαι σα χάνος σε εξέδρες, ή στις άκρες του δρόμου, είτε περνάς καμαρωτός.


Κλείσε τα μάτια, αφουγκράσου. Σώπασε να ακούσεις τα μέσα σου, σώπασε να ακούσεις τους Μεταξάδες, τους Καρασεβδάδες, τους Άρηδες τι σου ψυθιρίζουν; Ποιο είναι το μεγάλο συλλογικό ναι ή όχι; Γιατί θα μάτωναν; Γιατί θα ξενυχιάζονταν στο βούρκο και στο κρύο; Τι θα ´καναν στη θέση σου;


Δεν τους τιμάς με στολές και ταμπούρλα, γιατί  δεν λογοδοτείς σε κανένα παρά στον εαυτό σου. Στα μεγάλα ναι και όχι που πρέπει πεις. Ατομικά ή συλλογικά! 


Παραδέξου το επιτέλους. Δεν γίνεται για αυτούς η γιορτή για σένα γίνεται. Όχι για να φωτογραφηθείς σαν παγώνι π´απλώνει τα φτερά σου στα ιντερνέτια αλλά για να σταθείς μπρος στα διλήμματά σου! 


ΟΧΙ ή ΝΑΙ δεν έχει σημασία. Εκείνο που  μετρά είναι η συνειδητή απόφασή σου! Όχι για να τη δαφνοστεφανώσουν κάποιοι άλλοι μια μέρα, παρά για το δικό σου λυτρωμό!


Και αν εγώ που στα λέω είμαι μικρός και ασήμαντος άκου τον ποιητή:


Σε μερικούς ανθρώπους έρχεται μια μέρα που πρέπει το μεγάλο Ναι ή το μεγάλο το Οχι να πούνε. 


Φανερώνεται αμέσως όποιος τόχει
έτοιμο μέσα του το Ναι, και λέγοντάς το πέρα πηγαίνει στην τιμή και στην πεποίθησή του.


Ο αρνηθείς δεν μετανοιώνει. Αν ρωτιούνταν πάλι, όχι θα ξαναέλεγε. Κι όμως τον καταβάλλει
εκείνο το όχι — το σωστό — εις όλην την ζωή του.

Κωνσταντίνος Καβάφης


Υ.Γ. Το κείμενο γράφτηκε  με αφορμή τα όσα γίνονται τα τελευταία δυο χρόνια στο Δήμο και τη χτεσινή γιορτή. Απευθύνεται πρώτα σε μένα ως φωνή συνείδησης και μετά σε όλους τους άλλους! 

Thursday, 28 July 2022

«Βατράχια» … σε κατσαρόλα!

 


Γράφει ο Νίκος Ζαρκαδούλας

 

Όποιος ζει στην Αιτωλοακαρνανία - κυρίως στους μικρούς δήμους όπως ο Δήμος Ξηρομέρου - και δεν βλέπει το μαρασμό και τη συνεχή κατάπτωση ή εθελοτυφλεί ή έχει πάθει το σύνδρομο του βατράχου σε ζεστό νερό.

Να ξαναθυμίσω το ίσως-σε-όλους-γνωστό πείραμα (Olivier Clerc) όπου όταν βατράχια τοποθετούνται σε κατσαρόλα με  νερό που θερμαίνεται σταδιακά συνηθίζουν τη θέρμανση, «χαλαρώνουν» την αντίστασή τους και πεθαίνουν όταν το νερό βράζει. Αν όμως τα ρίξεις κατευθείαν σε καυτό νερό δεν αντέχουν την ξαφνική αλλαγή και πηδούν έξω.  Καίτοι προσωπικά με το ένα πόδι στην κατσαρόλα τολμώ να πω ότι είμαστε λίγο πριν το βρασμό.

Τα πρόσφατα αποτελέσματα της καταμέτρησης δείχνουν δημογραφικό πρόβλημα κάτι που οι ειδικοί έλεγαν τριάντα χρόνια πριν. Όμως το δημογραφικό δεν είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα και δεν είναι η αιτία του κακού. Το δημογραφικό είναι αποτέλεσμα της οικονομικής αλλά και της ηθικής κατάπτωσης και έλλειψης οποιουδήποτε σχεδίου.

Η κατάργηση του καπνού χωρίς την ανάπτυξη παρόμοιας παραγωγής, και η κρίση της τελευταίας δεκαετίας συνέβαλαν σε μια άνευ προηγουμένου ερημοποίηση και φτωχοποίηση. Ούτε η κατοχή, ούτε οι πόλεμοι ούτε η δικτατορία προξένησε τόσο κακό όσο ίσως η νοοτροπία μας και η ανοργανωσιά μας.

Μήπως κινδυνεύουμε να χαθούμε μέσα σε μια γενιά; Από τη δεκαετία του ενενήντα και μετά φεύγουμε, λιγοστεύουμε, βρισκόμαστε σε μια διαρκή πτώση. Παραιτηθήκαμε από τον τόπο μας, τον εγκαταλείψαμε, δεν τον υπερασπιζόμαστε και δεν εργαζόμαστε για την ανάπτυξή του. Ανεχόμαστε το άδικο και τη διαφθορά.

Δεν υπάρχει σήμερα κλάδος, τουλάχιστον στο Ξηρόμερο, που να ανθεί. Ελάχιστοι είναι εκείνοι οι επαγγελματίες που μπορούν να πουν ότι υπάρχει θετική εξέλιξη τέτοια που να ανταγωνίζονται άλλους εκτός δήμου. Πολλοί λίγοι είναι οι πολίτες που ζουν με άνεση και περιουσίες χάνονται, καθώς η αξία της γης και των ακινήτων έφτασε στο κατώτατο επίπεδο.

Οι τελευταίες εξελίξεις στο κλάδο των ιχθυοκαλλιεργειών και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) - κυρίως φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες - δείχνουν ότι είμαστε σε ένα σταυροδρόμι που μπορεί να αποδειχτεί ζεματιστό νερό και να μας αποτελειώσει.

Η ένσταση δεν έχει να κάνει με την αναγκαιότητά τους αλλά με τον τρόπο, χρόνο, και τόπο που έχει επιλεγεί και κυρίως με τις αδιαφανείς και μη δημοκρατικές διαδικασίες. Φαίνεται ότι επιχειρηματίες έχουν επιδοθεί σε ένα ανελέητο κυνήγι απορρόφησης επιδοτήσεων, με την ανοχή ή τη διεφθαρμένη εμπλοκή εκλεγμένων αντιπροσώπων μας και μη. Δεν υπάρχει καμία λογική ως προς την εκγατάσταση τους ή μάλλον συνοψίζεται σε αυτό που λέγεται λαϊκά: «πάρτε διαόλοι βάϊα...και έχω και άλλα στο καλάθ’».

Κάποιοι ισχυρίζονται ότι η Αιτωλοακαρνανία δεν μπορεί να έχει τουρισμό. Μα εδώ η Αιτωλοακαρνανία (και το Ξηρόμερο) έπαψαν να έχουν αγροτική παραγωγή. Μήπως δεν μπορούν να έχουν και αγροτική παραγωγή; Δηλαδή δεν μπορεί ο μεγαλύτερος νομός της χώρας, με τόσους υδάτινους πόρους, να ζήσει αξιοπρεπώς ένα αστικό κέντρο εκατό χιλιάδων κατοίκων (πολύ λιγότεροι σήμερα); Ή το Ξηρόμερο δεν μπορεί να ζήσει δέκα χιλιάδες ανθρώπους με ένα υψηλό βιοτικό επίπεδο;

Καμιά ανάπτυξη δεν έρχεται μόνη της, θέλει οργάνωση, σχεδιασμό, όραμα, μετρήσιμα βήματα και στόχους. Κυρίως όμως χρειάζεται να μην παραδοθούμε σε καιροσκόπους επιχειρηματίες και τους πολιτικούς που τους υπηρετούν, αγνοώντας τους ψηφοφόρους που τους εξέλεξαν.

Τι κάνουμε τώρα; Πρώτον, να σταματήσουμε κάθε προσπάθεια άναρχης εγκατάστασης ιχθυοκλωβών, φωτοβολταϊκών και ανεμογεννητριών και να απαιτήσουμε από την πολιτεία να φέρει εδώ και τώρα γενικό χωροταξικό όπου η γνώμη μας θα είναι δεσμευτική και δεύτερον, να κινηθούμε σε συγκεκριμένα βήματα τουριστικής και αγροτοκτηνοτροφικής ανάπτυξης. Πιστεύω ακράδαντα ότι μπορούν όλοι να συνυπάρξουν με σωστή οργάνωση. Όχι τύπου: «πάμε και θα δούμε ή τι να κάνουμε αδελφέ».

Κανένας εξωτερικός παράγοντας δεν μπορεί να μας αλλάξει αν δεν θέλουμε να αλλάξουμε μόνοι μας δίνοντας τέλος στο μαρασμό, στο άδικο και τη διαφθορά.

Ας βρούμε τη δύναμη να πηδήξουμε έξω από την κατσαρόλα. Τώρα!

 

Sunday, 10 July 2022

Συμφωνώ Άρη!



Γράφει ο Νίκος Ζαρκαδούλας

Ποιο τραγούδι σε κάνει να δακρύζεις ... να ανατριχιάζεις; Η ερώτηση σε φίλους και συνομιλητές φέρνει το συναίσθημα στον αφρό. Χάνονται τα βλέμματα στο κενό. Άλλο πράμα να σου μιλά η καρδιά και άλλο το λογικό. Εκεί να δεις τι κρύβουμε μέσα μας και πόσο μοιάζουμε. Άλλος δακρύζει για το μοίρασμα της πατρίδας του, άλλος με το τραγούδι της μάνας του … και άλλος για το σπίτι που δε θα ξαναδεί. 

Περιμένω τότε την ερώτηση: «και εσύ;» Ευκολάκι. Ως απάντηση ψάχνω το σύνδεσμο στο διαδίκτυο που ‘χω χιλιοπαίξει το τραγούδι. Είναι κάτι πρωινά που στροβιλίζομαι με τα χέρια ανοιχτά και μισόκλειστα υγρά μάτια, με τα ακουστικά στο τέρμα:

Γιε μου, ….
δυο δάκρυα και δυο κλωνιά σου στέλνω από θυμάρι
και χώμα απ’ την πατρίδα σου γλυκό μου παλικάρι
Το χώμα φίλα γιόκα μου και μύρισε το θυμάρι
να μη μπορέσει η ξενιτιά σκλάβο της να σε πάρει.

Άλλες φορές πάλι μ’ αυτό το χαμό ολόγυρά μας, λέω αν χρειαστεί να φύγω εκεί θα πάω να τρυπώσω, εκεί είναι οι ρίζες μου, σε κείνα τα χώματα.

Ακόμα και αν κάποιος δεν συμμερίζεται την ίδια λαχτάρα για το χώμα που μας έθρεψε, δεν μπορεί παρά να συμφωνήσει οτι πάει καιρός που βάλθηκαν να μας πάρουν τη γη, τη θάλασσα, και τα βουνά! Γινόμαστε σκλάβοι στην ίδια μας την πατρίδα. Και τι θα απογίνει; Ποια θα είναι η μοίρα μας; Μας φτώχυναν και παίρνουν τη γη τσάμπα. Μας κοροϊδεύουν και επιτήδειοι θα καρπωθούν επιδοτήσεις πετώντας μας ψίχουλα. Δεν τους αδικώ τους ανθρώπους, η ανάγκη, αλλά ας μη γίνει άκριτα!

Τυχεροί στη Μπαμπίνη, την Μαχαλά, τον Αετό ... γιατί έχουν καλά χώματα, λέγαν στον χωριό μου. Βίωμα. Στο φύτεμα, στο σκάλο, στο μάζεμα του καπνού, γιόμιζαν τα νύχια σου κοκκινόχωμα. Δυο και τρεις φορές ψηλότερες ήταν οι καπνόριζες από τις δικές μας. Δεν είχαν και άδικο: αλλιώτικα χώματα. Αλίμονο, αυτή η γη δε μπορεί να δώσει κάτι άλλο... αμπέλια, ελιές, αχλαδιές; Δεν μπορεί να θρέψει όσους μείνανε;

Τόσα και αλλά τόσα μου ήρθαν στο νου σαν είδα την έκκληση του Άρη Μπιτσώρη, που τον ξέρω μόνο μέσα από ποιήματα του αλλά φαντάζομαι μοιραζόμαστε την ίδια αγωνία για το τι θα γίνει από δω και μπρος. Για αυτό θέλησα να φωνάξω με την ψυχή μου: Ναι, Συμφωνώ!

Μη ξεπουλάτε ωρέ τις ρίζες σας έτσι, άκριτα!

Να μας πουν τι θα τα κάνουν τούτα τα χώματα και τι θα πάθουνε και μείς και αυτά σα τα γεμίσουν τζάμια!

Και οι άνθρωποι, όσοι μείνουν πως θα ζήσουν;

Συμφωνώ Άρη, τ ακούς; ΣΥΜΦΩΝΩ!
 
Υ.Γ.
Το κείμενο γράφτηκε με αφορμή την έκκληση του κ. Άρη Μπιτσώρη για την υπογραφή επιστολής προς την περιφέρεια, όπου ερωτάται για τις επιπτώσεις που θα έχουν τα φωτοβολταϊκά στην περιοχή μας. Οσοι συμφωνούν ας αφήσουν στη σχετική ανάρτηση ένα σχόλιο:

https://www.facebook.com/profile.php?id=100011449845404

'Οπου ξαξιδεύω δεν βλέπω άλλες χώρες να τοποθετούν μαζικά μονάδες φωτοβολταικών σε καλλιεργήσιμη γη. Θεωρώ ότι μόνο άγονη γη πρέπει να δοθεί για αυτή τη δραστηριότητα και αυτή με φειδώ και μελέτες για τις επιπτώσεις. Και όσοι έχουν να δώσουν γόνιμη γη ας την ενοικιάσουν, ας μην την πωλήσουν! 
Στο κάτω-κάτω ας βοηθιούνται οι ιδιοκτήτες γης να αναπτύξουν αυτή την εκμετάλλευση οι ίδιοι και όχι μέσω εταιρειών. Και το πιο σημαντικό γιατί ποτέ η πολιτεία δεν προέβη σε μελέτες και καθοδήγηση των αγροτών για ανάπτυξη καλλιεργειών στην περιοχή;

Το τραγούδι και ο αοιδός δεν χρειάζονται συστάσεις, τουλάχιστον στο Ξηρόμερο:



 Το κείμενο που προτείνεται απο τον κ Μπιτσώρη να σταλεί στην περιφέρεια:





 
 

Sunday, 26 June 2022

Διαφθορά και…ανάπτυξη!





Γράφει ο Νίκος Ζαρκαδούλας

Τελικά πόσο διεφθαρμένοι είμαστε; …και τι ανάπτυξη είχαμε στο Ξηρόμερο ή τι κάνουμε από δω και μπρος; είναι δυο ερωτήματα στην καρδιά του προβλήματος που μας απασχολεί. 

Τα πρώτο ερώτημα προέκυψε βλέποντας τη συμμετοχή των βουλευτών στα εγκαίνια του Κέντρου Υγείας του Μύτικα. Ως πολίτης -  που με κάθε ειλικρίνεια δεν διστάζω να παραδεχτώ ότι υπήρξα ψηφοφόρος και των δύο παρατάξεων - θεωρώ την παρουσία και τη όλη στάση τους άκρως προσβλητική. Φαντάζομαι την ίδια ερώτηση κάνουν και άλλοι συμπολίτες μας για τον απλό λόγο ότι τόσο οι παρευρισκόμενοι βουλευτές του Νομού (Σαλμάς, Καραγκούνης, Βαρεμένος) όσο και απόντες από τα εγκαίνια εκλεγμένοι (Λιβανός, Μωραίτης και Κωνσταντόπουλος) κλήθηκαν να συμμετέχουν σε εκδήλωση που αφορούσε το μέλλον του τόπου και αρνήθηκαν, σιώπησαν και ως σήμερα εξακολουθούν να μην παίρνουν θέση ανοιχτά! Όλοι πλην του κ. Παπαναστάση, που ομολογουμένως τιμά τον τόπο του.

Ας πάμε ένα βήμα παρακάτω και ας θέσουμε στον εαυτό μας την ερώτηση: είναι διαφθορά η προσφορά γεύματος απο επιχειρηματία στους βουλευτές που ακολούθησε μετά τα εγκαίνια; Αν η απάντηση στο ερώτημα είναι: «έλα μωρέ ένα πιάτο φαΐ ήταν», λυπάμαι αλλά έχουμε πρόβλημα γιατί όποιος ανέχεται τα «μικρά» επιδιώκει η προσδοκά χωρίς τύψεις τα ίδια ή παρόμοια.

Πόσο μάλλον που στη συγκεκριμένη περίπτωση μια μερίδα πολιτών έχει ήδη προσφύγει στις ελληνικές και ευρωπαϊκές αρχές προκειμένου να σταματήσει την παράνομη παραχώρηση της θάλασσας. Το ότι οι βουλευτές συγχρωτίζονται μόνο με τους επιχειρηματίες του κλάδου, αποδεχόμενοι δώρα (
μικρά έστω δεν έχει σημασία) και αγνοώντας την κοινωνία, δεν είναι διαφθορά και εμπαιγμός; Το ότι έρχονται στα εγκαίνια ενός τόσο μικρού - ως προς το κόστος όχι της σημασίας του - έργου που έκανε 12 χρόνια να γίνει, χωρίς να λένε κουβέντα για τα μεγάλα προβλήματα του τόπου δεν αποτελεί προσβολή και υποκρισία; 

Το δεύτερο ερώτημα: Τελικά, τόσα χρόνια σε τι αναπτύσσεται το Ξηρόμερο; τέθηκε λίγες μέρες πριν σε ένα δημοσίευμα (εδώ), φωτογραφίζοντας ως υπαίτιους τους «Αθηναίους». Χέστηκαν - με το συμπάθιο που λέει και ο λαός - οι [βέροι] Αθηναίοι για το Ξηρόμερο. Όλοι όσοι νοιάζονται αυτο-προσδιορίζονται πρώτα ως: Χρυσοβιτσάνοι, Προδρομίτες, Βζανίτες, Βασιλοπουλιώτες, Καραισκακιώτες, Μυτικιώτες, Παλαιομανιώτες και πάει λέγοντας…. ή τέλος πάντως Ξηρομερίτες. 'Ομως αυτό το ερώτημα είναι πάντα επίκαιρο, διαχρονικό και  θα πρέπει να απαντηθεί από όλους μας: τοπικούς άρχοντες και πολίτες κάθε κατηγορίας, μα πάνω απ’ όλα από τους βουλευτές του Νομού, παλιούς και νέους υποψηφίους. Άραγε πόσα αντίστοιχα εγκαίνια έγιναν στο Δήμο τα τελευταία 20 χρόνια (θα ήταν ενδιαφέρον να τα μετρήσουμε ως δείγμα ανάπτυξης);  Τι πήγε στραβά ως σήμερα και τι κάνουμε από δω και μπρος; Θα κοιταχτούμε ποτέ στο καθρέφτη να δούμε τα λάθη μας;

Οι απαντήσεις  δεν μπορεί να δοθούν με κρυφτούλι από τις υποχρεώσεις και τα προβλήματα ή και συμπεριφορές που παραπέμπουν σε διαφθορά και συναλλαγή. Και ακόμη, ούτε
 με αλληλοκατηγορίες απο μια μερίδα συμφερόντων προς την άλλη, αλλά με ανοιχτή συζήτηση και διάλογο, δε συμφωνείτε;

Το 2014 κλήθηκα να μιλήσω για τη μικροεγκληματικότητα σε αστικό περιβάλλον στη Χάγη όπου έκπληκτος διαπίστωσα ότι αφορούσε μόνο την πόλη. Ήταν εκεί όλοι εκλεγμένοι και μη, υπάλληλοι και επιχειρηματίες να συζητήσουν για την εμπορική ανάπτυξη της πόλης τους. Εξέταζαν κάθε πλευρά. Εμείς γιατί δεν καθόμαστε όλοι ανοιχτά τι μας εμποδίζει;  

Χωρίς την παραμικρή διάθεση ειρωνίας θα πρότεινα να παρευρεθείτε (οι βουλευτές) και στις προσεχείς εκδηλώσεις του καλοκαιριού όπου θα ‘μαστε όλοι εκεί:  ψαράδες, εργάτες, καταστηματάρχες, επιχειρηματίες, αγρότες, κάτοικοι και ξενιτεμένοι (όχι "Αθηναίοι"), και να μιλήσουμε για τα καυτά θέματα του τόπου. Πως σας ακούγεται μια θεματική ενότητα όπως: Ανάπτυξη με ιχθυοκαλλιέργειες, φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες για ένα σύγχρονο Ξηρόμερο;

Λοιπόν;

Τις αγορεύειν βούλεται; έλεγαν οι κάτοικοι αυτού του τόπου χρόνια πριν. Επιτρέψτε μου να μην τους αποκαλέσω «οι πρόγονοί μας» αφού η συμπεριφορά κάποιων από μας δεν αποδεικνύει   τη συνέχεια και απ´ευθείας σχέση, τουλάχιστον ως προς τις ιδέες που πρέσβευαν: Δημοκρατία, Αξιοκρατία, Δικαιοσύνη, Ηθική…

Tuesday, 21 June 2022

Καδράκια … και για εκλογές!

 
Willy Ronis - Le petit parisien, 1952
 
Γράφει ο Νίκος Ζαρκαδούλας

Βγάλε το σκασμό! Σαν να την ακούω τη φωνή, κραυγή ωχαδερφισμού που και αν δεν ειπώθηκε ποτέ πλανιέται στον αέρα. Ήχος καμπάνας που σπάει το τύμπανο. Ουρλιαχτό σε ηχώ πηγαδιού που δεν λέει να κοπάσει.

Μα και συ ρε μπαμπά τι θες και μιλάς;

Να σου πω καλή μου! Τα πρώτα μου χρόνια μακρυά από το χωριό, στον υγρό τοίχο εκείνης της ισόγειας κάμαρης στα Λιόσια είχα κρεμασμένα δυο καδράκια, τίποτε άλλο: στο ένα ταύτιζα την ευτυχία (μου) με το χαμόγελο του πιτσιρικά που του αρκεί μια φρατζόλα ψωμί, και στο άλλο ζήλευα εκείνον τον άνθρωπο που περιέγραψε ο Κίπλινγκ στο ποίημά του. Όταν χάνομαι πάω πίσω σ´ αυτά τα καδράκια. Αυτά «προσκυνάω»! Δεν λέω ότι τα καταφέρνω πάντα, αλλά αυτά είναι οι πυξίδες μου!

Ένας φίλος μου είπε ότι θέλουμε αλλαγή προτύπων. Τον θαυμάζω για το ψυχικό του σθένος, για την πορεία που χάραξε πιστός στις αξίες του! Για αυτό μιλάω. Που ξέρεις μπορεί κάποιοι να ακούσουν και να ξεθάψουν τα δικά τους καδράκια, τις δικές τους χαμένες αξίες.

Εμένα με λες άνετα «βολεμένο». Έτσι ονόμασε όσους στεκόμαστε εμπόδιο στην αδικία ένας (τουλάχιστον) δημοτικός σύμβουλος! Όμως ντρέπομαι για τη βολή μου, και ας την απόκτησα τίμια, ντρέπομαι για απλά πράγματα: που μπορώ να παω διακοπές, που πάω σε μια καλή ταβέρνα. Ντρέπομαι … μου έρχονται στο νου δυο φράσεις του Αριστοτέλη που λένε: δεν μπορείς να είσαι ευτυχισμένος όταν βλέπεις γύρω σου το μαρασμό, και ακόμα ότι η συμμετοχή στα κοινά δεν είναι επιλογή αλλά υποχρέωση!

Με άλλα λόγια, ότι και να έχει κανείς δεν είναι ευτυχισμένος όταν οι άνθρωποί του, οι φίλοι του, οι συγγενείς του, οι χωριανοί του υποφέρουν. Και είναι υποχρεωμένος να μην ανέχεται, τη κλοπή, την αδικία, τη διαφθορά γιατί αλλιώς γίνεται συνεργός!

Και αν αναγνώστη μου έφτασες ως εδώ και δεν ξέρεις γιατί μιλάω, λέω για αυτό το αλισβερίσι μίσους, αδικίας, διαφθοράς και εγωισμού που ξεκινά από το Δήμο μας και απλώνεται σα χολέρα.

Αυτές οι σκόρπιες σκέψεις γράφτηκαν με δυο αφορμές: η πρώτη ήταν τα τελευταία γεγονότα του προϋπολογισμού του Δήμου Ξηρομέρου, κυρίως ο υπαινιγμός που κρύβεται στην στάση της αντιπολίτευσης ότι: τα περίφημα 500 000 ευρώ είναι παλιά πρακτική διαφθοράς! Αν ξέρετε κάτι έχετε νομική και ηθική υποχρέωση να το καταγγείλετε κύριοι! Αλλιώς η στάση σας μένει απλώς στο: φύγε εσύ να έρθω εγώ! Αν συντρέχει λόγος διαφθοράς θα πρέπει να φτιάξετε μηχανισμούς ελέγχου ώστε να μην επαναληφθεί. Μεγάλη όμως μερίδα δημοτικών συμβούλων  (συμπολίτευσης και αντιπολίτευσης) βάζουν το εγώ πάνω από όλα και ίσως θα πρέπει κατά την ταπεινή μου άποψη ή να επαναπροσδιορίσουν τις αξίες τους ή να κάτσουν σπίτι τους. Το δεύτερο γεγονός είναι η εκλογολογία και η ονοματολογία που άρχισε στα τοπικά μπλόγκ και που γίνεται με ποδοσφαιρικούς όρους. Αν και πολύ νωρίς, ας γίνει μια φορά κουβέντα για τα πρότυπα, ας συζητήσουμε μια φορά για τις αξίες και όχι για τα πρόσωπα.

 
Υ.Γ.
 
Αφήνω εδώ το ποίημα του Κίπλινγκ για όσους ψάχνουν για «καδράκι».
 
 
Αν  (Ρ. Κίπλινγκ)
 
Αν μπορείς στην πλάση τούτη να περιφρονείς τα πλούτη
κι αν οι έπαινοι των γύρω δεν σου παίρνουν το μυαλό
αν μπορείς στην τρικυμία να κρατήσεις ψυχραιμία
κι αν μπορείς και στους εχθρούς σου να σκορπίσεις το καλό
 
αν μπορείς με μιας να παίξεις κάθε τι που ’χεις κερδίσει
στην καταστροφή ν’ αντέξεις και να δώσεις κάποια λύση
αν μπορείς να υποτάξεις πνεύμα, σώμα και καρδιά
αν μπορείς όταν σε βρίζουν να μην βγάζεις τσιμουδιά
 
αν μπορείς στην καταιγίδα να μη χάνεις την ελπίδα
κι αν μπορείς να συγχωρήσεις όταν σ’ έχουν αδικήσει
αν μπορέσεις τ’ όνειρό σου να μη γίνει ο όλεθρός σου
κι αν μπορέσεις ν’ αγαπήσεις όσους σ’ έχουνε μισήσει
 
αν μπορείς να είσαι ο ίδιος στην χαρά και στην οδύνη
αν η πίστη στην ψυχή σου μπρος σε τίποτα δεν σβήνει
αν μιλώντας με τα πλήθη τη συνείδηση δεν χάνεις
αν μπορέσεις να χωνέψεις πως μια μέρα θα πεθάνεις
 
αν ποτέ δεν σε μεθύσει του θριάμβου το κρασί
και αν στα ψέματα των άλλων δεν λες ψέματα κι εσύ
αν μπορείς να μη θυμώνεις, αλλά μήτε και να κλαις
όταν άδικα σου λένε πως εσύ μονάχα φταις
 
αν μπορείς με ηρεμία δίχως νεύρα ή δυσφορία
και τα ίδια σου τα λόγια να τ’ ακούς παραλλαγμένα
αν μπορείς κάθε λεπτό σου να ’ναι μια δημιουργία
και ποτέ σου να μην μένεις με τα χέρια σταυρωμένα
 
αν οι φίλοι σου κι οι εχθροί σου δεν μπορούν να σε πληγώνουν
αν οι σχέσεις με μεγάλους τα μυαλά δεν σου σηκώνουν
αν τους πάντες λογαριάζεις μα…  κανένα χωριστά
αν μπορέσεις να φυλάξεις και τα ξένα μυστικά.
 
Έ! Παιδί μου τότε πια…
 
Θα μπορέσεις ν’ απολαύσεις όπως πρέπει τη ζωή σου
Θα ’σαι άνθρωπος σπουδαίος κι όλη η γη θα ’ναι δική σου.

Πως τους πετσόκοψες έτσι ρε….Σταρακά!

         Μια κοινωνία, μια χώρα αλλά δύο παράλληλοι κόσμοι! Υποκλίνομαι κυρία μου!    Υποκλίνομαι στην αγωνιστικότητα και μαχητικότητα που δ...